جواب: خیر ـ لزومی ندارد و برای وضو اشكالی ایجاد نمی‌كند. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع ج1, م285)

جواب: در صورتی كه یقین به خروج باد معده نداشته باشید، می‌توانید با همان وضو نماز بخوانید. و از وسواس جداً پرهیز نمائید. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع ج1, م299 و300)

جواب: باطل نمی‌شود. .(ر.ک استفتائات جدید امام خمینی(ره) ج1, س72)

سجده، نشان تذلّل و خاكساری در برابر خداوند و عالی‏ترین درجه عبودیت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستی می‏كند: « وَلِلَّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ ...»(1): و آن چه در آسمان ها و زمین است ، برای خدا سجده می کنند.

 امام علی (علیه السلام) درمورد سجده های در نماز می فرماید: سجده اول، یعنی این كه از خاكم و سربرداشتن از آن، رمز از خاك به دنیا آمدن است. سجده دوم، رمز مردن و به خاك خفتن است، سربرداشتن از آن، رمز برخاستن از قبر در قیامت و محشور شدن است(2) و این مضمون این آیه است كه: شما را از خاك آفریدیم و به خاك بر می گردانیم و بار دیگر از خاك، بیرونتان می آوریم.(3)

برکات سجده

یكى از نشانه هاى بندگى و تقرب به خداوند باقیماندن اثر سجده بر مواضع سجود مخصوصا پیشانى است. در گذشته، مۆمنان یا صحابه به یكدیگر مى‏گفتند: «مالی اراك جلحاء»; چرا پیشانیت صاف است؟ كنایه از این كه چرا تنها به نماز واجب اكتفا مى‏كنى و نمازهاى نافله نمى‏خوانى! امام امیرالمۆمنین(علیه‏السلام) نیز مى‏فرماید: مكروه مى‏دارم كه پیشانى آدمى صاف باشد و هیچ گونه اثر سجده بر آن نباشد. (4)

امام صادق علیه‏السلام  نیز برای داشتن سجده های طولانی ما را به کشیدن سرمه سفارش می کنند: سرمه، مو بر مى‏رویانَد، دیده را تیزى مى‏بخشد، و انسان را بر طولانى ساختن سجده، یارى مى‏رساند.(5)

در این همه سفارش به سجده و آن هم سجده های طولانی حتما خیر و فوائدی است که در ادامه به گوشه هایی از آن ها اشاره می نماییم: با سجده ...

1. به خدا نزدیک تر می شوی

سجده‌ی با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیک‌تر خواهد کرد، و هر چه این زمان طولانی‌تر باشد، قرب و نزدیکی بیشتری حاصل خواهد شد؛ زیرا انسان هر چه به خاك نزدیك شود به خدا نزدیكتر می‏ شود. امام صادق (علیه‏ السلام) فرمودند: نزدیكترین حالت بنده به خدا وقتی است كه در حال سجده باشد و گریه كند.(6)

جواب: اشكالی ندارد. (استفتائات جدید امام خمینی(ره) ج1, س18)

جواب: اگر هیچ از مرفق باقی نمانده، شستن دست‌ها در وضو و مسح آنها در تیمم ساقط است و بقیه‌ی اعمال وضو و یا تیمم را باید به جا آورد ولو به وسیله‌ی نائب گرفتن (یعنی شخصی به نیابت از او، او را وضو دهد). (استفتائات جدید امام خمینی(ره) ج1, س20)

جواب: لازم نیست با دست آب بریزید، به هر نحو آب را به جاهایی كه باید شسته شود برسانید ولو زیر شیر یا زیر آب كردن، كافی است. (استفتائات جدید امام خمینی(ره) ج1, س24)

گر آدمی ارزش جان خود را بداند هرگز آن را به زشتی نمی آلاید و به شیطان اجازه نزدیک شدن به خود را نمی دهد ، چه رسد به اینکه خود راه تباهی را با گام های خویش طی کند.

قرآن کریم ارزش و بهای جان آدمی را یادآور گشته و او را به محافظت از آن سفارش نموده است.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ عَلَیْكُمْ أَنفُسَكُمْ ... ای کسانی که ایمان آورده اید به خودتان بپردازید. (مائده / 105) و امیر المومنین علیه السلام می فرمایند: برای شما بهایی جز بهشت نیست پس خود را جز به بهشت نفروشید. (نهج البلاغه/ حکمت 456) و درود خدا بر او، فرمود: نابود شد کسی که ارزش خود را ندانست (حکمت 149)

لزوم نگهبانی جان

خداوند در این آیه " ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگ ها هستند نگاه دارید" (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِیكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ )(تحریم/ 6) و نیز در آیه 105 سوره مائده که بدان اشاره کردیم، هم بعد شناختی و هم بعد سازندگی را مورد توجه و دقت قرار داده است ؛ بدین معنا که اگر انسان از خود واقعی اش فاصله گرفت، رشد و بالندگی اش نیز متوقف می شود.

هشدار قرآن، روشنترین دلیل بر وقوع این خطر حتمی است که اگر از جان مراقبت نشد ، آتش آن را می رباید. همانگونه که تن آدمی نیاز به مراقبت دارد ، جان او نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیاز به حفاظت دارد و برای مراقبت از آن دستور العمل های زیر می تواند راه گشا باشد:

استعاذه

انسانی که در هر لحظه مورد هجوم وسوسه ها و در معرض رذیلت هاست ، همواره نیازمند پناهگاهی مطمئن است تا خاطرش را آسوده کند، استعاذه نیز به همین معناست یعنی پناهند شدن به خدا از شر شیطان.

سوره اعراف آیه 4 بیانگر این موضوع می باشد: " اگر وسوسه‌های شیطانی، متوجه تو شد، به خدا پناه ببر، و خود را به او بسپار، و از لطفش مدد بخواه، زیرا او سخن تو را می‌شنود و از اسرار درونت آگاه و از وسوسه‌های شیاطین باخبر است" (وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ)

امام باقر (علیه السلام) فرمود: جز خدا را پشت و پناه و محرم راز نگیرید. (الروضة من الکافی یا گلستان آل محمد / ترجمه کمره‌ای / ج2 / 80) 

خداوند کریم در آیه مزبور اولین راهکار نجات از وسوسه های شیطان رجیم را پناه بردن به خود معرفی می کند.

قرآن کریم، کتاب سعادت بشر و معجزه جاوید پیامبر بزرگ اسلام، حضرت محمد مصطفی (ص) است. در اینجا به دانستنی‌های جالبی از قرآن اشاره می‌کنیم.

- چهار عبارت قرآنی هست که در هر یک از آن‌ها، چهار تشدید متوالی وجود دارد:

1. نسیّاً رَّبُّ السّماوات (مریم، 64 و 65)؛

2. فی بحرٍ لُّجّیٍّ یَّغْشاه موج (نور، 40)؛

3. قولاً مّن رَّبٍّ رَّحیم (یس، 58)؛

4. ولقد زّیّنّا السَّماءَ (ملک، 5)

آیا میدانید: تعداد 1015030 نقطه در قرآن بکار رفته است.

آیا میدانید: تعداد 5098 محل وقف در قرآن وجود دارد.

آیا میدانید: تعداد 39586 عدد کسره در قرآن بکار برده شده است.

آیا میدانید: تعداد 19253 عدد تشدید در قرآن بکار برده شده است.

آیا میدانید: بهترین نوشیدنی که در قرآن ذکر شده، شیر می‌باشد.

آیا میدانید: بهترین خوردنی که در قرآن ذکر شده، عسل می‌باشد.

آیا میدانید: بزرگ‌ترین عدد در سوره صافات آیه 147 آمده که صد هزار می‌باشد.

آیا میدانید: کمترین حرفی که در قرآن بکار رفته، حرف (ظاء) می‌باشد.

آیا میدانید: بزرگ‌ترین سوره قرآن دارای 25500 حرف می‌باشد.

آیا میدانید: تعداد کلمات سوره تکویر برابر با تعداد سوره‌های قرآن است.

آیا میدانید: سوره اخلاص به نسب نامه خداوند معروف است.

آیا میدانید: سوره حمد دو بار بر پیامبر نازل شده، یک‌بار در مکه و یک‌بار در مدینه.

آیا میدانید: سوره عادیات منسوب به حضرت علی (ع) است.

آیا میدانید: در سوره نساء به قوانین ازدواج اشاره شده است.

فاطمه بنت حزام، مکنّی به امّ البنین علیهاالسلام نمونه ای از زنان انسان پرور و برجسته به شمار می آید؛ او زنی شایسته، همسری آگاه و مادری آموزگار و نمونه بود. ایشان با معرفتی كه به مقام اهل بیت علیهم السلام داشت، فرزندانی را در دامان خود پرورش داد كه به مفاهیمی همچون ایثار، وفا و فداكاری معنا بخشیدند. به گونه ای كه نام حضرت عباس علیه السلام را بدون نام مادرش ام البنین علیهاالسلام نمی توان در ذهن تصویر كرد. آری، نام ام البنین علیهاالسلام، خلاصه ادب، گذشت، فداكاری، غیرت، محبت و ولایت پذیری و در یك كلام «عشق» است.

بی تردید، در عصر حاضر كه غرب با بیان الگوهای نامناسب و مبتذل می كوشد فرهنگ منحط خود را گسترش دهد، و زنان و مادران ما را تحت تأثیر خود قرار دهد، مسئولیت ما در معرفی الگوهایی سازنده همچون ام البنین علیهاالسلام دوچندان می شود. در این نوشتار فضایل و منش آن بانوی پاک بیان شده تا فراراه برنامه سازان قرار گیرد.

بر گِرد شمع فروزان عصمت

ام البنین علیهاالسلام از وقتی پا به خانه امام علی علیه السلام گذاشت، همواره خود را در خدمت فرزندان فاطمه علیهاالسلام می دید و عشق و محبت خود را نثار آنان می كرد؛ محبتی بی ریا و خالصانه كه تمام وجود او را در بر گرفته بود. او خدمت به فرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم و مادری كردن در حق ایشان را فرصت و توفیقی خدادادی در زندگی خویش می شمرد. از این رو، خود و فرزندانش بسان پروانه بر گرد شمع وجود امام علی علیه السلام و یادگاران پیامبر صلی الله علیه و آله و فاطمه زهرا علیهاالسلام می گشتند و از نور ایشان پر فروغ می شدند.

ام البنین علیهاالسلام همواره فرزندان فاطمه علیهاالسلام را از جان خویش گرامی تر و عزیزتر می دانست و به آنان خالصانه احترام می گذاشت. از این رو، نزد اهل بیت علیهم السلام كه سرچشمه های كرامت و فضیلت اند، مقامی بلند و ستودنی دارد و آن حضرات همواره حق مادری ایشان را به جا آورده و پاس خدمت هایش را نگه داشته اند.

هر چند در تاریخ از اهل بیت علیهم السلام درباره او سخنی به طور مستقیم ثبت نشده، ولی آن چه به صورت غیرمستقیم رسیده است، بر ارجمندی و بلندی مقام او نزد اهل بیت علیهم السلام دلالت دارد. چنانکه عالم فرهیخته، زین الدین عاملی معروف به شهید ثانی (وفات: 965 ه . ق) نیز می نویسد:

ام البنین علیهاالسلام از بانوان با معرفت و پر فضیلت بود. نسبت به خاندان نبوت، محبت و دل بستگی خالص و بی اندازه داشت و خود را وقف خدمت به آنان كرده بود. خاندان نبوت نیز برای او جایگاه والایی قایل بودند و به او احترام ویژه می گذاشتند. در روزهای عید، به احترام او به محضرش می رفتند و به ایشان ادای احترام می كردند. (1)

مستحب است نمازهای واجب ـ خصوصاً نمازهای یومیه ـ به جماعت خوانده شود، و این کار فضیلت بسیار زیادی دارد. بعضی از فقهاء فرموده اند: نماز با جماعت از نماز اول وقت که فرادی خوانده شود بهتر است.

بیشتر مراجع تقلید این نوع اقتدا در نماز جماعت را صحیح شمرده‌اند، ولی برخی از فقها (آیة الله مکارم شیرازی دام ظله) با توجه به اینکه این دو فرد با هم به امام جماعت اقتدا نموده‌اند، آن را صحیح نمی‌دانند.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

فى نفسه مانعى ندارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

در فرض سۆال، نمی‌تواند به نفر جلوئی اقتدا نمائید چون قبل از این، هر دو با هم  به امام جماعت اقتدا نموده‌اند، اما در صورتی که شخصی اول به رکعت آخر نماز جماعت برسد و رکعات بعد را فرادی بخواند دیگری می‌تواند پس از فرادی شدن نمازش به وی اقتدا کند.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در فرض مذکور، انتقال نیّت جماعت توسط مأموم، بعد از انتهاى نماز امام، به امام دیگر  جایز است.

آیا به کسی که نمازش را صحیح نمی خواند می توان اقتدا کرد؟

اگر هنوز بین موهایت، ردی از سفیدی نیست. اگر هنوز چینی بر پیشانیت نیست، اگر هنوز پله‌ها را یکی در میان و با سرعت بالا و پایین می‌روی، اگر صدای خنده‌هایت بلند است هنوز، این‌ها همه‌اش نشان جوانی هست و نیست. اگر پای بندگی‌اش ایستادی تا همیشه جوان خواهی بود...

َنحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْیَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدی

ما داستان آنان را به حق برای تو بازگو می‌کنیم آن‌ها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند، و ما بر هدایتشان افزودیم.

سوره مبارکه کهف آیه 13

کتاب‌ها می‌نویسند:

 خداوند آن‌ها را جوان نامیده است، زیرا جوانی، دوره شکوفا شدن ایمان است.

برخی گفته‌اند: جوانی دوره بذل و بخشش و ترک آزار و اذیت و شکایت است.

برخی گفته‌اند: منظور، ترک محرمات و داشتن خصال نیکوست.1