سجده، نشان تذلّل و خاكساری در برابر خداوند و عالی‏ترین درجه عبودیت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستی می‏كند: « وَلِلَّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ ...»(1): و آن چه در آسمان ها و زمین است ، برای خدا سجده می کنند.

 امام علی (علیه السلام) درمورد سجده های در نماز می فرماید: سجده اول، یعنی این كه از خاكم و سربرداشتن از آن، رمز از خاك به دنیا آمدن است. سجده دوم، رمز مردن و به خاك خفتن است، سربرداشتن از آن، رمز برخاستن از قبر در قیامت و محشور شدن است(2) و این مضمون این آیه است كه: شما را از خاك آفریدیم و به خاك بر می گردانیم و بار دیگر از خاك، بیرونتان می آوریم.(3)

برکات سجده

یكى از نشانه هاى بندگى و تقرب به خداوند باقیماندن اثر سجده بر مواضع سجود مخصوصا پیشانى است. در گذشته، مۆمنان یا صحابه به یكدیگر مى‏گفتند: «مالی اراك جلحاء»; چرا پیشانیت صاف است؟ كنایه از این كه چرا تنها به نماز واجب اكتفا مى‏كنى و نمازهاى نافله نمى‏خوانى! امام امیرالمۆمنین(علیه‏السلام) نیز مى‏فرماید: مكروه مى‏دارم كه پیشانى آدمى صاف باشد و هیچ گونه اثر سجده بر آن نباشد. (4)

امام صادق علیه‏السلام  نیز برای داشتن سجده های طولانی ما را به کشیدن سرمه سفارش می کنند: سرمه، مو بر مى‏رویانَد، دیده را تیزى مى‏بخشد، و انسان را بر طولانى ساختن سجده، یارى مى‏رساند.(5)

در این همه سفارش به سجده و آن هم سجده های طولانی حتما خیر و فوائدی است که در ادامه به گوشه هایی از آن ها اشاره می نماییم: با سجده ...

1. به خدا نزدیک تر می شوی

سجده‌ی با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیک‌تر خواهد کرد، و هر چه این زمان طولانی‌تر باشد، قرب و نزدیکی بیشتری حاصل خواهد شد؛ زیرا انسان هر چه به خاك نزدیك شود به خدا نزدیكتر می‏ شود. امام صادق (علیه‏ السلام) فرمودند: نزدیكترین حالت بنده به خدا وقتی است كه در حال سجده باشد و گریه كند.(6)

گر آدمی ارزش جان خود را بداند هرگز آن را به زشتی نمی آلاید و به شیطان اجازه نزدیک شدن به خود را نمی دهد ، چه رسد به اینکه خود راه تباهی را با گام های خویش طی کند.

قرآن کریم ارزش و بهای جان آدمی را یادآور گشته و او را به محافظت از آن سفارش نموده است.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ عَلَیْكُمْ أَنفُسَكُمْ ... ای کسانی که ایمان آورده اید به خودتان بپردازید. (مائده / 105) و امیر المومنین علیه السلام می فرمایند: برای شما بهایی جز بهشت نیست پس خود را جز به بهشت نفروشید. (نهج البلاغه/ حکمت 456) و درود خدا بر او، فرمود: نابود شد کسی که ارزش خود را ندانست (حکمت 149)

لزوم نگهبانی جان

خداوند در این آیه " ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگ ها هستند نگاه دارید" (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِیكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ )(تحریم/ 6) و نیز در آیه 105 سوره مائده که بدان اشاره کردیم، هم بعد شناختی و هم بعد سازندگی را مورد توجه و دقت قرار داده است ؛ بدین معنا که اگر انسان از خود واقعی اش فاصله گرفت، رشد و بالندگی اش نیز متوقف می شود.

هشدار قرآن، روشنترین دلیل بر وقوع این خطر حتمی است که اگر از جان مراقبت نشد ، آتش آن را می رباید. همانگونه که تن آدمی نیاز به مراقبت دارد ، جان او نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیاز به حفاظت دارد و برای مراقبت از آن دستور العمل های زیر می تواند راه گشا باشد:

استعاذه

انسانی که در هر لحظه مورد هجوم وسوسه ها و در معرض رذیلت هاست ، همواره نیازمند پناهگاهی مطمئن است تا خاطرش را آسوده کند، استعاذه نیز به همین معناست یعنی پناهند شدن به خدا از شر شیطان.

سوره اعراف آیه 4 بیانگر این موضوع می باشد: " اگر وسوسه‌های شیطانی، متوجه تو شد، به خدا پناه ببر، و خود را به او بسپار، و از لطفش مدد بخواه، زیرا او سخن تو را می‌شنود و از اسرار درونت آگاه و از وسوسه‌های شیاطین باخبر است" (وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ)

امام باقر (علیه السلام) فرمود: جز خدا را پشت و پناه و محرم راز نگیرید. (الروضة من الکافی یا گلستان آل محمد / ترجمه کمره‌ای / ج2 / 80) 

خداوند کریم در آیه مزبور اولین راهکار نجات از وسوسه های شیطان رجیم را پناه بردن به خود معرفی می کند.

مستحب است نمازهای واجب ـ خصوصاً نمازهای یومیه ـ به جماعت خوانده شود، و این کار فضیلت بسیار زیادی دارد. بعضی از فقهاء فرموده اند: نماز با جماعت از نماز اول وقت که فرادی خوانده شود بهتر است.

بیشتر مراجع تقلید این نوع اقتدا در نماز جماعت را صحیح شمرده‌اند، ولی برخی از فقها (آیة الله مکارم شیرازی دام ظله) با توجه به اینکه این دو فرد با هم به امام جماعت اقتدا نموده‌اند، آن را صحیح نمی‌دانند.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

فى نفسه مانعى ندارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

در فرض سۆال، نمی‌تواند به نفر جلوئی اقتدا نمائید چون قبل از این، هر دو با هم  به امام جماعت اقتدا نموده‌اند، اما در صورتی که شخصی اول به رکعت آخر نماز جماعت برسد و رکعات بعد را فرادی بخواند دیگری می‌تواند پس از فرادی شدن نمازش به وی اقتدا کند.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در فرض مذکور، انتقال نیّت جماعت توسط مأموم، بعد از انتهاى نماز امام، به امام دیگر  جایز است.

آیا به کسی که نمازش را صحیح نمی خواند می توان اقتدا کرد؟

اگر هنوز بین موهایت، ردی از سفیدی نیست. اگر هنوز چینی بر پیشانیت نیست، اگر هنوز پله‌ها را یکی در میان و با سرعت بالا و پایین می‌روی، اگر صدای خنده‌هایت بلند است هنوز، این‌ها همه‌اش نشان جوانی هست و نیست. اگر پای بندگی‌اش ایستادی تا همیشه جوان خواهی بود...

َنحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْیَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدی

ما داستان آنان را به حق برای تو بازگو می‌کنیم آن‌ها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند، و ما بر هدایتشان افزودیم.

سوره مبارکه کهف آیه 13

کتاب‌ها می‌نویسند:

 خداوند آن‌ها را جوان نامیده است، زیرا جوانی، دوره شکوفا شدن ایمان است.

برخی گفته‌اند: جوانی دوره بذل و بخشش و ترک آزار و اذیت و شکایت است.

برخی گفته‌اند: منظور، ترک محرمات و داشتن خصال نیکوست.1

با توجه به این که روز به روز به لیست افرادی که با اینترنت آشنا می‌شوند افزوده می‌شود، راهای استفاده درست از آن چیست؟

برخی خیال می‌کنند اینترنت یعنی: فیلم‌های مبتذل، جایی برای پیدا کردن دوست دختر یا دوست پسر، جایی برای بازی کردن با احساسات دیگران، به خاطر همین بیشتر وقتشان را صرف پیدا کردن سایت‌های مبتذل و عبور از فیلتر هستند؛ در حالی که انسان می‌تواند به وسیله اینترنت به بهشت و رضوان الهی برسد.

یکی از استفاده‌های بسیار خوبی که می‌شود از اینترنت کرد، انتشار احادیث اهل‎بیت علیهم‌السلام است؛ نشر احادیث اهل‎بیت عصمت و طهارت یکی از اعمال بسیار خوب و با فضیلت است که شاید هیچ عملی به پای آن نرسد. همان‎گونه که معاویه بن عمار می‌گوید: به امام صادق علیه‎السلام عرض کردم: شخصی روایات و سخنان شما را بین مردم منتشر می‌کند و دل‌های شیعیان شما را به وسیله آن محکم و استوار می‌سازد، شخص دیگری در عبادت گاه خود روز و شب مشغول عبادت است و از شما روایتی نقل نمی‌کند؛ کدام یک از این دو نفر افضل هستند؟ امام فرمودند: «آن كسی كه روایت حدیث ما می‌كند و دل‌های شیعیان ما را با آن محكم می‌كند بهتر از هزار عابد است.»[1]

اگر کمی به سخن حضرت توجه کنیم می‌بینم که انسان می‌تواند با انتشار سخنان اهل‎بیت هزران عابد درست کند، و چون شخص نقل کننده حدیث در عابد شدن افراد دخیل بوده است به تعداد کسانی که به راه بندگی علاقه‌مند شده‌اند ثواب دریافت می‌کند.

با توجه به این که اینترنت در سراسر جهان در دسترس می‌باشد، و همه مردم از نقاط مختلف جهان با این شبکه سروکار دارند، چه بسا انتشار روایتی در اینترنت باعث هدایت افراد بسیار زیادی بشود؛ و نشر کننده آن به ثوابی برسد که با هیچ ترازویی قابل وزن کردن نیست، همان‎گونه که رسول خدا خطاب به امیرالمومنین علیه‎السلام می‌فرماید: «ای علی، اگر یک نفر به دست تو هدایت شود، برای تو بهتر از آن چیزی است که خورشید برآن می‌تابد، در حالی که ولایت تو را پذیرفته باشد.»[2]

اینترنت همان کاغذ جادویی است که با نوشتن 40 حدیث و انتشار آن در فضاهای مختلف این شبکه، می‌شود به مقام  بسیار رفیع و معنوی فقها و علمای دین رسید همان گونه که از پیامبر خدا نقل شده است که حضرت فرمودند: «كسى كه بر امت من چهل حدیث از آن‌چه مورد نیاز آنان در دینشان است حفظ نموده و فرا خواند خداوند او را روز قیامت فقیه و عالم دین مبعوث مى‌فرماید.»[3]

قرآن کریم نیز برای تعلیم و هدایت بشر نازل شده است. پس استفاده از آن مانند استفاده از هر ابزار دیگری، بستگی به قصد، نیت و چگونگی استفاده ی مصرف کننده دارد.

قرآن کریم می‌تواند وسیله‌ای برای هدایت و هم چنین وسیله‌ای برای انحراف بیشتر باشد. چرا که فقط وسیله است و نه هدف. لذا اگر کسی خوب و درست استفاده کرد، هدایت می‌شود «هدیً للمتقین» و اگر کسی سوء استفاده کرد، با همین وسیله گمراه‌تر می‌گردد. چنان چه فرمود:

«وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُۆْمِنینَ وَ لا یَزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً» (الإسراء - 82)

برای انجام هر کاری و رسیدن به هر هدفی، وسیله یا وسایلی وجود دارد. به عنوان مثال: خودرو، وسیله ی حمل و نقل است. هم می‌توان با آن مسافر حمل نمودد و هم کالا و هم قاچاق و نیز مواد مخدر. هم می‌توان با آن زیارت و یا برای کسب حلال رفت و هم می‌توان به دنبال فسق و فجور رفت. می‌تواند ابزاری برای سهولت امور باشد و یا ابزاری برای فخر و مباهات و تکبر و رفتن به جهنم.

قرآن کریم نیز برای تعلیم و هدایت بشر نازل شده است. پس استفاده از آن مانند استفاده از هر ابزار دیگری، بستگی به قصد، نیت و چگونگی استفاده ی مصرف کننده دارد. قرآن کریم می‌تواند وسیله‌ای برای هدایت و هم چنین وسیله‌ای برای انحراف بیشتر باشد. چرا که فقط وسیله است و نه هدف. لذا اگر کسی خوب و درست استفاده کرد، هدایت می‌شود «هدیً للمتقین» و اگر کسی سوء استفاده کرد، با همین وسیله گمراه‌تر می‌گردد. چنان چه فرمود:

«وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُۆْمِنینَ وَ لا یَزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً» (الإسراء - 82)

و ما آنچه از قرآن فرستیم شفای دل و رحمت الهی بر اهل ایمان است، لیکن کافران را به جز زیان چیزی نخواهد افزود.

به جهت هر حاجته مجرّب است چهاررکعت نماز بخواند. به یک سلام رکعت‌ اول بعد از حمد ۱۰۰ مرتبه (وَ اُفَوِّضُ اَمْری اِلَی اللّهِ)

در رکعت‌دوم ۱۰۰ مرتبه (نَصْرَ مِنَ اللّهِ وَ فَتْحٌ قَریبُ)

و در رکعت‌سوم بعد از حمد ۱۰۰ مرتبه (اَلا اِلَی اللّهِ تُصیرُ الْإمُور)

و در رکعت چهارم بعد از حمد ۱۰۰ مرتبه (اِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبیِنا)

و بعد از سلام قبل از حرف‌زدن با کسی ۱۰۰ مرتبه (اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ) و بعد سر به سجده بگذارد و حاجتش را بخواهد.

منبع:گنج های معنوی