طليعه سال شصت و يك هجرى نه تنها براى مسلمين بلكه براى همه احرار و آزادگان عالم، طليعه مه آلود و غم انگيزى است. سالى كه با بزرگترين حادثه تاريخ بشرى آغاز و دفترى كه با تاريكترين صفحات باز می شود. صحنه عجيب و حادثه عظيمى كه تا بشريت در اين عرصه خاكى، حيات دارد آن را فراموش نخواهد كرد و تاريخ بشرى هرگز آن را از خاطره ها محو نخواهد نمود. حادثه اى كه گستره آن در قلمرو افكار مسلمين محدود نبوده بلكه قرنهاست كه افكار آزادگان عالم و متفكران اديان ديگر را به خود معطوف ساخته است. روز عاشورا که روزى آشنا براى همه فطرتهاى پاك بشرى است و قلبى نيست كه با آن صميمى نباشد.
اما آنچه كه در این قسمت در صدد بیان آن هستيم يك نكته از هزار نكته ظرایف برجسته ظهر عاشوراست. عمل و سيره اى که تا روز قيامت از افتخارات لشكر حق بوده و پيروان و ياران واقعى آن امام همام از آن عمل و سيره پيشواى خود بر عالميان مباهات می ورزند. و آن هم نماز ظهر عاشوراى فرزند پاك زهراست. نمازى كه هم فريضه ظهر بود و هم نماز شهادت، هم نماز عشق بود و هم نماز طهارت.

راستى قيام براى نماز در آن حساس ترين لحظات مصاف به چه معناست. چرا امام در ظهر عاشورا با اين كه از هر سو هدف تيرهاى دشمن بود نماز را به پا داشت. آيا مگر در آن موقع اضطرار، امام معذور نبود؟
آيا اگر امام نماز را در اوّل وقتش اقامه نمی كردند و شربت شهادت می نوشيدند مأجور نبودند؟
و آيا خداوند در قيامت با آن همه ايثارش از ترك فريضه ظهر عاشورا از او سوال و درخواست می كرد؟
و آيا آن همه اخلاص و ايثار امام جايگرين دو ركعت نماز ظهر عاشوراى او نمی شد؟
چیزی كه آن عمل را باعث گرديد محور قيام امام را شكل می داد و آن دو انگيزه مهم بوده است كه اگر درك نگردد به نظر می رسد كه پيام عاشورا به صورت كامل درك نشده است.
آن دو عنصر عبارتند از:
الف ـ روح عبوديت و تسليم پذيرى امام(عليه السلام) در مقابل معبود خويش.
ب ـ توجه دادن و اهميت به نماز و نقش و سازندگى آن.
اما روح عبوديت امام حسین (عليه السلام) :
ترديدى نيست در اين كه تجلى ايمان آدمى در عبوديت او نهفته است و سيره همه انبيا و اوليای الهى بر اين بوده است كه در مقابل معبود و خالق خويش تسليم بوده اند. با دقت و توجه در رفتار و اعمال ائمّه معصومين (عليهم السلام) به اين نتيجه می رسيم كه همه كمالات معنوى و درجات عرفانى و مراتب روحانى آنها محصول روحيه تعبد در مقابل عظمت خالق و پست شمردن و عدم اعتنا به قدرتهاى پوشالى و تصنعى بوده است.
سيره عملى آنها مبيّن اين نكته است كه ديندارى با ايستادگى در مقابل دستورات و تعاليم دين، زمانى كه منافع مادى انسان در تعرض ديگران است يا جان آدمى در معرض مخاطره باشد قابل جمع نيست و ديندار واقعى به كسى گفته نمی شود كه دين را براى حفظ منافع مادى و شخصى طلب كند انسان مؤمن دين را براى آن اختيار نمی کند كه هميشه حافظ منافع او باشد و هرگاه آن منافع در اثر حوادث روزگار متزلزل گرديد آن را رها سازد.
اشتغال به يك منصب و مقام اجتماعى، دست يابى به مقامات علمى، اكتساب ثروت و متاع دنيوى، قرار گرفتن در محافل و مجامع عمومى، وقوع اختلافات و منازعات شخصى و دهها مسائل ديگر می تواند از آزمايشات الهى باشد.
اگر روحيات باطنى و اعمال ظاهرى انسان در همه اين حالات ثابت ماند چنين فردى در دينداريش صادق است ولى اگر اندك تفاوتى در حالاتش ايجاد شود به همان اندازه نفاق در او رخنه كرده است.
اين حالات استوار و ثابت در زندگى بزرگان دينى ما بسيار به چشم می خورد.
پيام بلند اين حركت امام (عليه السلام) در روز عاشورا و اقامه نماز، مبيّن غايت و صلت عاشق با معشوق و مُحِب با محبوب خويش است كه اين حلقه در سخت ترين شرايط گسستنى نيست. اين است الگو و اسوه همه عاشقان حق و هر آن كس كه داعيه اطاعت محض و عشق به وصال حق را در سر دارد بايد چنين باشد.
و اما توجه به نماز و نقش سازنده آن :
دومين پيامى كه می توان از اقامه نماز امام حسین (عليه السلام) در ظهر عاشورا گرفت اين است كه نماز از تعاليم اكيد در اسلام است و جزو احكام و تكاليفى نمی باشد كه در مواقع حساس زندگى از مكلّف ساقط گردد. نماز همانند روزه و حج و خمس و جهاد نيست كه با اين كه حكم وجوب بر آنها آمده در زمان اضطرار، حكم وجوب از آن برداشته شود. جايگاهى كه نماز در دين دارد هيچ كدام از احكام ديگر ندارند. يعنى موقعيت نماز در دين بالاترين موقعيت و آثار و بركات آن از برترين آثار است.پس نماز چون روزه نيست كه اگر انسان در سفر باشد و يا به بيمارى مبتلا گردد از گردنش ساقط شود و يا مثل حج نيست كه در زمان استطاعت مالى در تمام مدت عمر يك بار بر او واجب گردد. و همانند جهاد نيست كه مشروط به سلامت جسمانى باشد.

صحبتهای کارشناس محترم حجت الاسلام والمسلمین علی ناطقی مدرس حوزه علمیه امام جواد (ع) در شهر مقدس قم:
« برای جامعه اسلامی مخصوصاً پیروان مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) روشن و واضح است که مهمترین پیام نماز ظهر عاشورا، زنده نگه داشتن دین اسلام و احیای امر به معروف و نهی از منکر است.
امام حسین (ع)، خود در بیانی می فرمایند: من عاشق نمازم و به همین خاطر در سخت ترین شرایط در میدان جنگ ، دست از محضر پروردگار برنداشتند و نماز خود را اقامه کردند.
قیام امام حسین (ع) برای این است که برنامه ها و احکام دین حتی در معرکه جنگ و حتی در مقابل دشمن هم برقرار باشد. پس قیام امام حسین (ع) در روز دهم محرم و اقامه نماز او در این روز می رساند که جهاد، جنگ و اسارت و بیچارگیهایی که امام حسین (ع) و یاران با وفایش متحمل شده اند، همه برای حفظ دین بوده است.
مردم افغانستان هم با تأسی از این قیام، چهارده سال قیام خویش را در پیش گرفتند تا قرآن و اسلام را زنده نگه دارند و کلمه طیبه « لا اله الا الله » را از مناره های مساجد پخش کنند تا در سایه سار چنین شرایطی، مردم در محور قرآن و عبادت الهی و نماز نفس راحتی بکشند.»

نماز از اصولى است كه در تمام مراحل زندگى در حيات آدمى پابرجاست و هرگز به بهانه سفر، نقص عضو، مرض و بيمارى، كمبود وقت و بهانه هاى ديگر از انسان ساقط نمی شود. اگر در تمام لحظات زندگى انسانها از روزى كه بشر پا به عرصه اين جهان خاكى گذاشت تا زمانى كه بشر از اين عالم رخت بر می بندد بتوان زمانى را لحاظ كرد كه در آن زمان نماز از انسان ساقط گردد بايد آن زمان را ظهر عاشورا و آن شخص را امام حسين(عليه السلام) دانست. چون به جرأت می توان گفت كه سخت تر و حساس تر از شرايط امام حسين(عليه السلام) در روز عاشورا براى هيچ انسانى به وقوع نپيوست و در حقيقت امام به تنهايى تمام بلاهاى تاريخ را از دست شقی ترين انسانها در طول تاريخ بشرى به جان خريد اما از نماز خويش غافل نماند.

بخش گزارشی این قسمت: ( گفتگوی خانم مجاب با سید صادق حسینی )

سوال : چطور می توانیم شرایط را فراهم کنیم تا نمازی به جا آوریم که در آن حضور قلب بیشتری داشته باشیم؟
« ساده ترین راه این است که خود را در جایگاهی بدانیم که در محضر خداوند متعال هستیم. »

سوال : برای تمرکز حواس در نماز باید چه کنیم؟
« باید مکان نماز خواندن ما عاری از ظواهر دنیایی باشد به گونه ای که توجه ما را موقع نماز خواندن به خود جلب ننماید. از بهترین نمازهایی که ما می توانیم درس بگیریم نماز امام حسین (ع) در روز عاشوراست که می تواند الگوی بسیار خوبی برای نماز خواندن باشد تا در سخت ترین شرایط نماز را ترک نکنیم. همچنین از نمازهای امام علی (ع) و نمازهای جعفر طیار هم می توانیم درس بگیریم.»

پس باید بگوییم که اين همه توجه و عنايت به نماز، نشانه گوياترين پيام عملى امام به پيروان خويش است اين كه سرنوشت انسان با نماز در دين گره خورده است و آن كس كه براى نماز در دين جايگاه ويژه و خاص قائل نيست، در دينداريش ترديد است. چگونه می توان عزادار و سوگوار واقعى امام بود و در عين حال نماز را كه نزد امام آن همه اهميت داشت مهم نشمرد و چگونه می شود كه كسى براى امام عزادارى نمايد در حالي كه حافظ نماز خود نباشد. خود را علاقه مند به او بداند و نماز را سبك شمارد. براى او سينه بزند ولى دل به خدا نسپارد. براى او اشك بريزد ولى رشك الهى بر دل نداشته باشد. خود را پیرو و شاگرد مكتب او بداند ولى بارزترين نشانى از پيروى در او نباشد.
باشد كه همه ما خصوصاً نسل جوان در همه فراز و نشيبهاى زندگى چون پيشوايان خود عامل به دين باشيم و نماز را كه از اركان دين است هميشه برپا بداريم و هرگز با هيچ بهانه اى از نماز و ساير اعمال عبادى فاصله نگیریم .